Messe Solennelle

De Messe Solennelle van Hayo Boerema (*1972) is geschreven in navolging van een traditie die in de Parijse kerken is ontstaan in de 19e eeuw. Er werden missen gecomponeerd waarin een grote rol voor het orgel was weggelegd (Widor, Vierne, Langlais, Hakim, Castagnet). In deze mis van Boerema is een speciale rol weggelegd voor slagwerk. Deze partij is ‘ad libitum’, maar geeft het geheel wel een fraaie extra dimensie, zoals gelijk bij de opening van het Kyrie te horen is. Na een inleiding waarin al het thematisch materiaal gepresenteerd wordt, klinkt er vanuit de diepte zacht de roep om ontferming (kyrie).  De roep zwelt aan tot er een climax is bereikt, waarna geleidelijk de rust weer neerdaalt.

Het Gloria is een extatisch uitbraak van vreugde. Het werk is gebaseerd op het ‘kerkklokkenmotief’ van de Laurenskerk: als de drie klokken van de Laurenskerk luiden, hoort men het motief la-sol-mi. In het midden bij de tekst qui tollis peccata mundi (die wegdraagt de zonden der wereld) verandert de stemming en keren elementen uit het vorige deel (Kyrie) weer even terug. 

In het Sanctus is een grote rol weggelegd voor vier solisten die tezamen een polyfoon stemmenweefsel vormen tegen een weelderige achtergrond van traag voortschrijdende harmonieën. Het is eveneens extatisch, maar in tegenstelling tot het Gloria juist heel ingetogen. Enkel bij het Hosanna is van ingetogenheid geen sprake meer: koor en solisten zetten dan gezamenlijk een climax in.

Het Agnus Dei zou je kunnen duiden als een chaconne en fuga. Na een instrumentale inleiding volgt een chaconne, waarbij een baslijn voortdurend herhaald wordt met daarboven een zesstemmig weefsel van koorzang. Halverwege vangt een fugato aan: de zes stemmen van het koor zetten achtereenvolgens een nieuw thema in. Het geheel werkt toe naar een hoogtepunt waarbij het chaconnethema weer fff wordt ingezet terwijl het koor unisono het fugatothema daarboven zingt. Geleidelijk aan keert de rust weer terug en komen we uit bij de woorden: dona nobis pacem (geef ons vrede). Met deze herhaalde roep om vrede is het einde van de mis bereikt.

- Hayo Boerema

• Kyrie
• Gloria
• Sanctus-Benedictus
• Agnus Dei

CD: "Solennelle" Label Laurens LRNS1003 2019

www.laurensvocaal.nl of Spotify/iTunes